Môi trường nuôi cấy vi sinh chromogenic là loại môi trường nuôi cấy đặc biệt được thiết kế để phát hiện và phân biệt các vi sinh vật cụ thể dựa trên sự thay đổi màu sắc. Môi trường này chứa các chất nền chromogenic (chất tạo màu) mà khi bị enzyme đặc hiệu của vi khuẩn phân hủy, sẽ tạo ra màu sắc đặc trưng, giúp nhận biết và phân biệt các loại vi khuẩn khác nhau một cách nhanh chóng và chính xác.

Nguyên lý hoạt động

• Môi trường chromogenic chứa các chất nền hữu cơ (thường là các hợp chất chromogen) liên kết với một nhóm phát màu.
• Khi vi khuẩn mục tiêu tiết ra enzyme đặc hiệu (ví dụ: β-galactosidase, β-glucuronidase), enzyme này sẽ thủy phân chất nền, giải phóng nhóm phát màu và tạo ra màu sắc đặc trưng trên khuẩn lạc.
• Màu sắc khác nhau giúp phân biệt các loại vi khuẩn khác nhau trên cùng một đĩa thạch.

Ứng dụng của môi trường chromogenic

1. Phát hiện và phân biệt vi khuẩn:
   • E. coli: Thường tạo ra khuẩn lạc màu xanh lam hoặc tím do enzyme β-glucuronidase.
   • Coliforms: Tạo ra khuẩn lạc màu hồng hoặc đỏ do enzyme β-galactosidase.
   • Salmonella: Tạo ra khuẩn lạc màu tím hoặc đỏ tùy thuộc vào loại môi trường.
   • Staphylococcus aureus: Tạo ra khuẩn lạc màu xanh lá cây hoặc vàng.
2. Kiểm tra chất lượng thực phẩm và nước:
   • Phát hiện nhanh các vi khuẩn gây bệnh như E. coli, Salmonella, Listeria, và các vi khuẩn coliforms.
3. Chẩn đoán lâm sàng:
   • Phát hiện các vi khuẩn gây bệnh trong mẫu bệnh phẩm (ví dụ: nước tiểu, máu).

Ưu điểm của môi trường chromogenic

• Độ nhạy cao: Phát hiện vi khuẩn mục tiêu với số lượng thấp.
• Độ đặc hiệu tốt: Phân biệt được các loại vi khuẩn khác nhau dựa trên màu sắc khuẩn lạc.
• Tiết kiệm thời gian: Giảm thời gian xác nhận kết quả so với các phương pháp truyền thống.
• Dễ sử dụng: Không cần nhiều bước xác nhận phức tạp.

Ví dụ về một số môi trường chromogenic phổ biến

1. Chromogenic E. coli/Coliform Agar (CECA):
   • Phát hiện E. coli (khuẩn lạc màu xanh lam) và coliforms (khuẩn lạc màu hồng).
2. Chromogenic Salmonella Agar:
   • Phát hiện Salmonella (khuẩn lạc màu tím hoặc đỏ).
3. Chromogenic MRSA Agar:
   • Phát hiện Staphylococcus aureus kháng methicillin (MRSA) (khuẩn lạc màu xanh lá cây).
4. Chromogenic UTI Agar:
   • Phát hiện vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) như E. coli, Enterococcus, và các vi khuẩn khác.

Hạn chế

• Chi phí cao hơn so với môi trường truyền thống.
• Cần được bảo quản đúng cách để đảm bảo chất lượng.

Môi trường chromogenic là công cụ hiện đại và hiệu quả trong việc phát hiện và phân biệt vi sinh vật, đặc biệt trong các lĩnh vực như kiểm nghiệm thực phẩm, nước và chẩn đoán lâm sàng.