Streptococcus pyogenes (còn gọi là liên cầu khuẩn nhóm A – GAS) là một vi khuẩn gram dương, hình cầu, thường gây ra các bệnh như viêm họng, sốt phát ban, viêm mô tế bào và các bệnh nghiêm trọng hơn như sốt thấp khớp và viêm cầu thận. Dưới đây là quy trình nuôi cấy Streptococcus pyogenes trong phòng thí nghiệm:

1. Chuẩn bị môi trường nuôi cấy

• Môi trường thạch máu: Streptococcus pyogenesthường được nuôi cấy trên môi trường thạch máu (Blood Agar). Môi trường này chứa 5-7% máu cừu hoặc máu thỏ, giúp phát hiện khả năng tan máu của vi khuẩn.
  • Tan máu beta (β-hemolysis):  pyogenestạo ra vùng tan máu hoàn toàn xung quanh khuẩn lạc, do sản xuất enzyme streptolysin.
• Môi trường chọn lọc: Có thể sử dụng môi trường chọn lọc như Thạch máu pha loãng (Todd-Hewitt Broth) để tăng cường sự phát triển của vi khuẩn.

2. Thu thập mẫu bệnh phẩm

• Mẫu bệnh phẩm: Tùy thuộc vào bệnh lý, mẫu bệnh phẩm có thể là dịch họng, dịch vết thương, máu, hoặc dịch mủ.
• Bảo quản mẫu: Mẫu cần được bảo quản trong điều kiện vô trùng và vận chuyển nhanh chóng đến phòng thí nghiệm.

3. Quy trình nuôi cấy

1. Cấy mẫu lên môi trường:
   • Dùng que cấy vô trùng để cấy mẫu lên bề mặt môi trường thạch máu.
   • Có thể sử dụng phương pháp cấy phân tách (streak plate) để tách riêng các khuẩn lạc.
2. Ủ ấm:
   • Đặt đĩa cấy vào tủ ấm ở nhiệt độ 35-37°C, trong điều kiện hiếu khí với 5-10% CO₂ (điều kiện vi hiếu khí).
   • Thời gian ủ: 18-24 giờ.
3. Quan sát khuẩn lạc:
   • Sau ủ ấm, quan sát đĩa cấy để xác định các khuẩn lạc có đặc điểm của  pyogenes:
     • Khuẩn lạc nhỏ, tròn, màu xám, bóng.
     • Vùng tan máu beta rõ ràng xung quanh khuẩn lạc.

4. Định danh vi khuẩn

• Nhuộm Gram: Quan sát dưới kính hiển vi để xác định hình thái vi khuẩn (hình cầu, chuỗi ngắn, gram dương).
• Xét nghiệm catalase:  pyogeneslà catalase âm tính (không tạo bọt khí khi tiếp xúc với H₂O₂).
• Xét nghiệm sinh hóa:
  • Phản ứng PYR (L-pyrrolidonyl-β-naphthylamide):  pyogenesdương tính.
  • Phản ứng Bacitracin: Nhạy cảm với kháng sinh Bacitracin.
• Kỹ thuật phân tử: Nếu cần, có thể sử dụng PCR để xác định gen đặc hiệu như gen spe(streptococcal pyrogenic exotoxin).

5. Kháng sinh đồ

• Thực hiện kháng sinh đồ để xác định độ nhạy cảm của vi khuẩn với các loại kháng sinh, giúp hướng dẫn điều trị.

6. Lưu ý an toàn

• Streptococcus pyogeneslà vi khuẩn gây bệnh nguy hiểm, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định an toàn sinh học:
  • Sử dụng tủ an toàn sinh học cấp II khi làm việc với mẫu bệnh phẩm.
  • Đeo găng tay, khẩu trang và áo blouse bảo hộ.
  • Xử lý chất thải và dụng cụ nhiễm khuẩn đúng quy định.